Yıldız Teknik Üniversitesi Elektronik Haberleşme Mühendisliği Bölümü öğrencilerimizin oluşturduğu Hipolens Takımı, geliştirdikleri yapay zeka destekli gıda güvenliği projesiyle Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından düzenlenen Türkiye Innovation Week 2025'te "Yapay Zeka" kategorisinde birincilik kürsüsüne çıktı. Elde edilen başarı, YTÜ'nün inovasyon ve mühendislik alanındaki öncü rolünü bir kez daha tescil ederken, genç mühendis adaylarımız 160 bin liralık büyük ödülün de sahibi oldu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından bu yıl 12'ncisi düzenlenen ve 9-11 Ekim tarihleri arasında Haliç Kongre Merkezi'nde gerçekleşen Türkiye Innovation Week 2025 (TIW), ülkenin dört bir yanından gelen en parlak inovasyon projelerine ev sahipliği yaptı. İnovaTİM İnovasyon Yarışması'nın en iddialı kategorilerinden biri olan yapay zekada zirveye oturan Hipolens Projesi, YTÜ Elektronik Haberleşme Mühendisliği Bölümü öğrencilerimiz Eren Turhan, Enes Dinçay, Mehmet Keskin ve Yusuf Selim Şuşoğlu'nun ortak vizyonuyla hayat buldu.
Öğrencilerimi , güncel bir sorun olan gıda sahteciliği ve kalitesizliği sorununa uzay teknolojilerini gıda sektörüne adapte ederek çözüm getirdi. Ekip, projelerinde gözle görülmeyen dalga boylarını algılayabilen özel bir kamera türü olan hiperspektral kamerayı kullandı. Bu kamerayla çekilen gıda görselleri geliştirilen sofistike yapay zeka modeli tarafından işlenerek gıdanın kalitesini, bozulma durumunu, nem/kuruluk seviyesini ve hatta sahtecilik riskini yüksek doğrulukla tespit etme yeteneği kazandı. Bu teknoloji, sebzelerin gümrükten geri dönmesi gibi dış ticaret sorunlarına ve tüketicinin temel hakkı olan güvenilir gıdaya erişimine doğrudan bir çözüm sunmayı hedefliyor. Genç mucitler, ödüllerini TİM Başkanı Mustafa Gültepe'nin elinden alarak başarılarını taçlandırdı.
“Bu zafer üniversitemizin köklü mirasının ve parlak geleceğinin de bir müjdesidir”
Yıldız Teknik Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Eyüp Debik, öğrencilerin elde ettiği başarıya ilişkin, "Yıldız Teknik Üniversitesi ailesi olarak öğrencilerimizin Türkiye’nin en prestijli inovasyon sahnesi olan Türkiye İhracatçılar Meclisi Innovation Week'te, çağımızın en stratejik teknolojisi olan yapay zeka alanında geliştirdikleri projelerinden dolayı tebrik ediyorum. Birincilik getiren Hipolens Projesi, gıda güvenliği gibi evrensel bir meydan okumaya karşı, mühendislik dehasını pratik ve yüksek teknolojiyle birleştiren somut bir çözüm sunuyor. Biz Yıldız Teknik Üniversitesi’nde, gençlerimizi yalnızca teknik bilgiyle donatmakla kalmıyor; onları toplumun nabzını tutan, çağın sorunlarına yenilikçi çözümler üretebilen, girişimci ruhlu öncüler olarak yetiştirme vizyonuyla hareket ediyoruz. Bu bağlamda, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümümüzün parlak zihinleri Eren, Enes, Mehmet ve Yusuf Selim’i ortaya koydukları bu vizyoner çalışma ve üniversitemize kattıkları değer için yürekten kutluyorum. Bu başarı, üniversitemizin sahip olduğu bilimsel ve teknolojik yetkinliğin, güçlü altyapımızın ve insan odaklı eğitim anlayışımızın ne denli isabetli olduğunun en net göstergelerinden biri. Fikirden ürüne, üründen globale uzanacak bu yolculukta gençlerimizin en büyük destekçisi olmaya devam edeceğimizi ve girişimlerini birer dünya markası haline getirmeleri için imkanlarımızı seferber edeceğimizi ifade ediyorum. Emeği geçen tüm öğrencilerimizi tebrik ediyorum" ifadelerinde bulundu.
“Gıdaların bozulmasına, nemliliğine, kuruluğuna ve tarihlerine bakabiliyoruz”
Yarışma sürecini ve projenin detaylarını aktaran ekip üyeleri de başarılarının altında yatan motivasyonu ve heyecanı dile getirdi. Ekip üyelerinden Enes Dinçay, projenin başlangıcına dair, “Yarışmayı duyduktan sonra çalışmaya başladık. Tam da o sıralarda ülkemizde pestisit gibi nedenlerle gıdalar sınırlardan geri dönüyordu. Buna nasıl bir çözüm bulabiliriz diyerek yola çıktık.” ifadelerini kullandı. Dinçay, projenin teknik yetkinliğini ise şöyle özetledi: “Hiperspektral kameramız farklı dalga boylarında fotoğraflar çekebiliyor. Biz bunları grafik halinde dönüştürüyoruz ve eğittiğimiz modele göre yorumlatıyoruz. Gıdaların bozulmasına, nemliliğine, kuruluğuna ve tarihlerine bakabiliyoruz.”
Yapay Zeka Trendi: Geleceğin Anahtarı
Ekip sözcüsü Eren Turhan, yapay zekanın gelecekteki rolüne dikkat çekerek, “Yapay zeka zaten trendi gittikçe artan bir sektör. Gelecekte de zaten vazgeçilmez olacağı kesin, bariz. Birçok işin daha hızlılaştırılması, otomasyonlaştırılması için çok kritik bir öneme sahip olduğunu biliyoruz. Biz de bu sektöre bir öncü olarak girmek istedik.” dedi. Turhan, birincilik anındaki heyecanlarını ise “Derecemizi bilmiyorduk. En sonunda birinci olduğumuz açıklandığında çok sevindik. Aslında böyle güzel bir başarıyı bekliyorduk” sözleriyle paylaştı.
Hiperspektral Analizle Gıda Güvenliği
Projenin teknik detaylarına ilişkin bilgi veren ekip üyeleri, hiperspektral kameranın farklı dalga boylarında çekim yaparak elde ettiği verileri grafiklere dönüştürdüklerini ve bu grafikleri eğittikleri yapay zeka modeliyle analiz ettiklerini belirtti. Bu yöntemle, gıdaların kimyasal bileşimlerine ait parmak izi diyebileceğimiz spektral imzalar okunarak kalite ve saflık kontrolü gerçekleştiriliyor.
Hiperspektral uzaktan algılamayı daha iyi kavramak için, konuya ilişkin üniversitemiz öğretim üyelerinden Prof.Dr. Ufuk SAKARYA’ya ait “A short survey of hyperspectral remote sensing applications in agriculture” başlıklı bildiriyi https://ieeexplore.ieee.org/abstract/document/6581194 ve Mimar ve Mühendis dergisinin 141. sayısındaki "Hiperspektral Görüntüleme" makalesini https://www.mmg.org.tr/tr/yazarlar/prof-dr-ufuk-sakarya/hiperspektral-goruntuleme-1879 inceleyebilirsiniz.
