On İkinci Kalkınma Planı’nın temelini oluşturan uzmanlık raporlarından biri olan "Büyüme Dinamikleri ve Yeşil Büyüme Özel İhtisas Komisyonu Raporu", Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyemiz Doç. Dr. Tunç Durmaz tarafından kaleme alındı. Çalışma, Türkiye’nin yeşil dönüşüm ve 2053 net sıfır hedeflerine ulaşmasında merkezi bir rol oynamaktadır.
Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (SBB) koordinasyonunda yürütülen On İkinci Kalkınma Planı (2024-2028) hazırlık süreci çerçevesinde, farklı alanlarda çok sayıda Özel İhtisas Komisyonu (ÖİK) raporu hazırlandı. Türkiye’nin gelecek vizyonu için kritik bir nitelik taşıyan bu çalışmalar arasında yer alan "Büyüme Dinamikleri ve Yeşil Büyüme Özel İhtisas Komisyonu Raporu", ülkemizin sürdürülebilir kalkınma yolculuğunda temel bir çerçeve sunuyor. Kamu, özel sektör ve akademiden birçok uzmanın görüşlerini sentezleyerek bu kilit raporu kaleme alan isim ise Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü Öğretim Üyemiz Doç. Dr. Tunç Durmaz oldu.
Tunç Durmaz'ın raportörlüğünü üstlendiği kapsamlı çalışma, Türkiye'nin ekonomik büyüme modelini; çevresel sürdürülebilirlik, teknolojik dönüşüm ve sosyal adalet hedefleriyle bütünleştiren bir "yeşil büyüme" patikası için somut bir yol haritası sunuyor.
Büyümenin Yeni Çıpası: Yeşil ve Adil Dönüşüm
Rapor, Türkiye'nin sürdürülebilir ve rekabetçi bir büyüme performansı yakalayabilmesi için yeşil dönüşümü merkeze alan bir "büyüme çıpası" belirlenmesinin stratejik önemini vurguluyor. Bu yaklaşım, ülkemizin enerji, ulaşım, sanayi ve tarım gibi kilit sektörlerde düşük karbonlu ve döngüsel ekonomi ilkelerini benimseyerek küresel iklim hedeflerine uyum sağlamasını ve uluslararası rekabette öne çıkmasını amaçlıyor. Rapor, yeşil dönüşümün sadece çevresel bir zorunluluk değil, aynı zamanda ülkenin yasal ve kurumsal altyapısını modernize ederek küresel yeşil finansman kaynaklarına erişimini kolaylaştıracak bir fırsat olduğunun altını çiziyor.
Stratejik Adımlar ve Somut Politika Önerileri
Raporda, Türkiye'nin yeşil ve dijital dönüşümünü hızlandıracak bir dizi stratejik politika önerisi sunuyor. Öne çıkan başlıklar şöyle:
• Karbonsuzlaşma ve Döngüsel Ekonomi: Başta emisyon yoğun sektörler olmak üzere karbonsuzlaşma yol haritalarının belirlenmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve üretim süreçlerinde daha az atıkla daha fazla değer yaratan döngüsel ekonomi ve endüstriyel simbiyoz uygulamalarının teşvik edilmesi.
• Yeşil ve Adil Vergi Reformu: Türk vergi sisteminin, yeşil dönüşümü destekleyici, çevreyi korumayı özendirici ve kirletenleri sorumlu tutan bir yapıya kavuşturulması.
• Adil Geçiş Mekanizmaları: Yeşil dönüşüm sürecinin sosyal ve ekonomik adalet ilkeleriyle yürütülmesi; bu süreçten etkilenecek çalışanlar ve bölgeler için gelir desteği, yeniden beceri kazandırma ve yeni sektörlere istihdam olanakları gibi desteklerin sağlanması.
• Yeşil Finansman Ekosistemi: Etki yatırımcılığı, harmanlanmış finansman ve yeşil tahviller gibi yenilikçi finansman olanaklarının geliştirilerek yeşil projelere erişimin kolaylaştırılması.
• Dijitalleşme ve Nitelikli İnsan Kaynağı: Yapay zeka, otonom sistemler ve büyük veri gibi dijital teknolojilerin yeşil dönüşümle entegre edilmesi, bu alanda nitelikli insan kaynağı yetiştirmek için üniversite-sanayi iş birliğinin güçlendirilmesi ve beyin göçünü önleyici adımların atılması.
"Rapor, Türkiye'nin Geleceğine Yapılmış Bir Yatırımdır"
Raporun raportörlüğünü üstlenen Doç. Dr. Tunç Durmaz, çalışmanın önemini şu sözlerle ifade etti:
“Hazırladığımız rapor, Türkiye'nin ekonomik büyüme modelini, çevresel sürdürülebilirlik ve sosyal refah hedefleriyle bütünleştiren bir 'yeşil büyüme' patikasına nasıl yöneleceğini kapsamlı bir şekilde ele alıyor. Amacımız, sadece bir durum tespiti yapmak değil, aynı zamanda enerji verimliliğinden yenilenebilir enerjiye, karbon yakalama teknolojilerinden (CCUS) adil dönüşüme kadar geniş bir yelpazede uygulanabilir politika önerileri sunmaktı. Bu raporun, ülkemizin 2053 net sıfır emisyon hedefine ulaşmasında ve küresel yeşil ekonomide öncü bir aktör olmasında kritik bir kılavuz olacağına yürekten inanıyorum.”
Doç. Dr. Tunç Durmaz Hakkında
Yıldız Teknik Üniversitesi İktisat Bölümü’nde Doçent Doktor olarak görev yapan Tunç Durmaz, iklim değişikliği ekonomisi, yeşil büyüme, döngüsel ekonomi ve karbon yönetimi alanlarında uluslararası düzeyde tanınan bir akademisyendir. Norveç Ekonomi Okulu'nda (NHH) ekonomi doktorasını tamamladıktan sonra Hong Kong Şehir Üniversitesi’nde (CityU) doktora sonrası araştırmalar yürütmüştür. Halen Norveç Araştırma Merkezi (NORCE) ile ortak projeler yürüten Dr. Durmaz, yakın zamanda Fransa Ulusal Güneş Enerjisi Enstitüsü (INES) ve Norveç Stavanger Üniversitesi’nde misafir profesör olarak dersler vermiştir.
Akademik çalışmaları Energy Policy, Energy Economics ve Renewable & Sustainable Energy Reviews gibi alanının en prestijli dergilerinde yayımlanmıştır. Uluslararası Finans Kurumu (IFC-World Bank) ve Greenpeace gibi kuruluşlarla yürüttüğü projelerle küresel iklim politikalarının geliştirilmesine destek olmuştur. Doç. Dr. Tunç Durmaz, aynı zamanda TTGV İklim Lab İklim Öncüsü’dür.
Raporun tamamına ulaşmak için Tıklayınız.
